Rzekomy pomór drobiu (ND)

ROZPORZĄDZENIE NR 2/2024 POWIATOWEGO LEKARZA WETERYNARII W CZARNKOWIE z dnia 7 października 2024 r. w sprawie wyznaczenia strefy objętej zakażeniem w związku ze stwierdzeniem rzekomego pomoru drobiu (Newcastle disease) u ptaków dzikich

Rzekomy pomór drobiu, czyli choroba Newcastle (ang. Newcastle Disease – ND), jest jedną z najgroźniejszych chorób wirusowych występujących u drobiu obok ptasiej grypy. Znajduje się na liście chorób podlegających obowiązkowi zgłaszania i zwalczania w krajach UE i OIE. 

Objawy rzekomego pomoru drobiu (ND)

Rzekomy pomór drobiu może przebiegać z bardzo dużą śmiertelnością, silną depresją i upadkami w przeciągu 3-4 dni od wystąpienia objawów klinicznych. Chore ptaki nie zawsze jednak muszą wykazywać objawy ze strony układu oddechowego lub nerwowego. Szczepy mezogeniczne wirusa wywołują najczęściej zaburzenia w obrębie układu oddechowego.

Typowe objawy kliniczne rzekomego pomoru drobiu stwierdzane po infekcji szczepami welogenicznymi to:

  • utrudnione oddychanie,
  • rzężenia i charczenia, którym towarzyszą objawy nerwowe, takie jak porażenia, czy skręty szyi (torticollis).
  • produkcja nieśna spada od 30 do 50% lub więcej i powraca do norm po około 2 tygodniach. jaja mogą mieć cienką skorupę, typowe jest również składanie jaj bez skorup (tzw. "lanie jaj" - jaj w błonach).

W dobrze zaszczepionych stadach ptaków objawy kliniczne zakażenia mogą być trudne do stwierdzenia.

 

Zasady bioasekuracji gospodarstw utrzymujących drób:

ZALECENIA DLA DROBNOTOWAROWYCH HODOWCÓW DROBIU - CHÓW PRZYZAGRODOWY

  • karmienie i pojenie drobiu w pomieszczeniach zamkniętych, do których nie mają dostępu ptaki dzikie;
  • przetrzymywanie drobiu na ogrodzonej przestrzeni, pod warunkiem uniemożliwienia kontaktów z dzikim ptactwem;
  • odizolowanie od innego drobiu, kaczek i gęsi;
  • przechowywanie paszy, w tym zielonki, w pomieszczeniach zamkniętych lub pod szczelnym przykryciem, uniemożliwiającym kontakt z dzikim ptactwem;
  • unikanie pojenia ptaków i czyszczenia kurników wodą pochodzącą spoza gospodarstwa (głównie ze zbiorników wodnych i rzek);
  • zgłaszanie lekarzowi weterynarii, wójtowi, burmistrzowi, i innym organom władzy lokalnej zaobserwowanego spadku nieśności lub nagłych, zwiększonych padnięć drobiu;
  • po każdym kontakcie z drobiem lub ptakami dzikimi umycie rąk wodą z mydłem;
  • używanie odzieży ochronnej oraz obuwia ochronnego przy czynnościach związanych z obsługą drobiu;

ZALECENIA DLA HODOWCÓW GOŁĘBI

  • karmienie i pojenie gołębi w sposób wykluczający dostęp ptaków dzikich;
  • przechowywanie paszy w pomieszczeniach zamkniętych lub pod szczelnym przykryciem uniemożliwiającym kontakt z dzikim ptactwem.

ZALECENIA DLA PRZEMYSŁOWYCH PRODUCENTÓW DROBIU

  • przetrzymywanie ptaków w odosobnieniu (obowiązkowo w okresie wiosennych oraz jesiennych wędrówek dzikich ptaków) lub na wolnej, ogrodzonej przestrzeni, pod warunkiem ograniczenia kontaktu z dzikim ptactwem;
  • karmienie i pojenie drobiu w pomieszczeniach zamkniętych, do których nie mają dostępu ptaki dzikie;
  • zielonki stosowane w karmieniu drobiu wodnego (kaczki i gęsi), szczególnie w okresie wiosennych oraz jesiennych wędrówek dzikich ptaków, nie mogą pochodzić z terenów wysokiego ryzyka zanieczyszczenia ich wirusem wysoce zjadliwej grypy ptaków, z okolic zbiorników wodnych, bagien, i innych miejsc stanowiących ostoję ptaków dzikich;
  • szczelne przykrycie pojemników z karmą i wodą do picia lub przetrzymywanie ich wewnątrz budynków, a także unikanie pojenia ptaków i czyszczenia pomieszczeń wodą pochodzącą spoza gospodarstwa (głównie ze zbiorników wodnych i rzek);
  • ograniczenie przemieszczania się osób postronnych oraz zwierząt pomiędzy obiektami, w których przechowywana jest karma dla zwierząt a obiektami, w których bytuje drób;
  • rozłożenie przed wejściami do budynków, gdzie utrzymywany jest drób mat nasączonych środkiem dezynfekcyjnym;
  • wprowadzenie zakazu wjazdu pojazdów na teren fermy, poza działaniami koniecznymi np. dowóz paszy, odbiór drobiu do rzeźni lub przez zakład utylizacyjny;
  • obowiązkową dezynfekcję pojazdów wjeżdżających;
  • rozłożenie mat dezynfekcyjnych przed wjazdem i wejściem na teren gospodarstwa;
  • używanie odzieży ochronnej oraz obuwia ochronnego przy czynnościach związanych z obsługą drobiu;
  • wprowadzenie obowiązku przeprowadzania dokładnego mycia i dezynfekcji rąk przed wejściem do obiektów, w których utrzymuje się drób;
  • brak kontaktu pracowników ferm drobiu z innym ptactwem np. kurami, gołębiami.

DODATKOWE ZALECENIA GŁÓWNEGO LEKARZA WETERYNARII

  • słomę, która będzie wykorzystywana w chowie ściółkowym należy zabezpieczyć przed dostępem dzikiego ptactwa (przetrzymywać w zamkniętych pomieszczeniach, zadaszyć itp.);
  • należy regularnie przeglądać wszelkie połączenia i rury (silosy paszowe) pod kątem obecności zanieczyszczeń np. odchodami dzikich ptaków;
  • należy eliminować wszelkie możliwe do usunięcia nieszczelności budynków inwentarskich (umieścić siatki w oknach i otworach, zabezpieczyć kominy wentylacyjne);
  • nie należy tworzyć sztucznych zbiorników wodnych na terenie gospodarstwa (np. oczka wodne), a istniejące należy zabezpieczyć przed dostępem dzikiego ptactwa;
  • nie należy dokarmiać dzikiego ptactwa na terenie gospodarstwa (usunąć karmniki);
  • jeżeli na terenie gospodarstwa znajdują się drzewa owocowe należy jak najczęściej usuwać opadłe owoce.

 

Rola hodowców i lekarzy weterynarii we wczesnym wykrywaniu choroby – np. zgłoszenie do organów inspekcji weterynaryjnej

Posiadacz drobiu jak również lekarz weterynarii opiekujący się stadem powinien zawiadomić powiatowego lekarza weterynarii o wystąpieniu u drobiu następujących objawów klinicznych:

  • zwiększona śmiertelność;
  • znaczący spadek pobierania paszy i wody;
  • objawy nerwowe takie jak: drgawki, skręt szyi, paraliż nóg i skrzydeł, niezborność ruchów;
  • duszność;
  • sinica i wybroczyny;
  • nagły spadek nieśności.