Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii na temat ogniska pryszczycy w Niemczech
W dniu 10 stycznia 2025 r. niemieckie służby weterynaryjne poinformowały o stwierdzeniu pierwszego od 37 lat przypadku pryszczycy u trzech wołów domowych (water Buffalo; Bubalus bubalis), utrzymywanych hobbystycznie w gospodarstwie liczącym łącznie 14 sztuk zwierząt. Gospodarstwo zlokalizowane jest w odległości około 70 km od granicy z Polską, w gminie Hoppegarten, w powiecie Maerkisch-Oderland, kraj związkowy Brandenburgia. Władze Brandenburgii wprowadziły 72-godzinny zakaz przemieszczeń zwierząt, obowiązujący od 11 stycznia br. Wyznaczono obszary objęte ograniczeniami: zapowietrzony w promieniu 3 km od ogniska oraz zagrożony w promieniu 10 km wokół ogniska. Rozpoczęto dochodzenie epidemiologiczne w celu ustalenia źródła choroby. W promieniu 1 km uśmiercono wszystkie zwierzęta z gatunków wrażliwych.
Pryszczyca (Foot and mouth disease - FMD) jest zakaźną i zaraźliwą chorobą wirusową zwierząt parzystokopytnych domowych oraz dzikich.
Na zakażenie najbardziej wrażliwe jest bydło, następnie świnie, owce i kozy.
Chorobę wywołuje wirus z rodzaju Aphtovirus należący do rodziny Picornaviridae. Kraj, w którym wystąpi FMD, narażony jest na bardzo duże straty ekonomiczne w przemyśle mięsnym oraz hodowli, a także obowiązkową likwidację stad, w których stwierdzono zakażenie.
Choroba nie jest groźna dla ludzi.
Drogi zakażenia:
Zakażone zwierzęta wydalają wirus z wydychanym powietrzem, wydzielinami oraz wydalinami. Największa koncentracja wirusa znajduje się w płynie surowiczym i nabłonku pojawiających się pęcherzy. Zwierzęta mogą być nosicielami wirusa nawet do kilku lat.
Źródła zakażenia:
• zakażone zwierzęta,
• ślina, mleko, kał, pasza, woda, żłoby, podłogi, pastwiska, skóra, wełna,
• mięso i jego przetwory nie poddane odpowiedniej obróbce,
• nasienie i zarodki,
• wektory mechaniczne: środki transportu, narzędzia i sprzęt używany przy pracy ze zwierzętami wrażliwymi, ręce, odzież i obuwie obsługi, gryzonie, ptaki,
• odpadki kuchenne.
Ochrona zwierząt przed chorobą
W celu ochrony stada przez wniknięciem wirusa pryszczycy należy pamiętać, żeby zwierzęta wprowadzane do stad muszą pochodzić z wiadomego źródła i być oznakowanie, a jeżeli pochodzą z innego kraju - zaopatrzone w świadectwo zdrowia potwierdzające ich pochodzenie i status zdrowotny. Należy bezwzględnie przestrzegać zasad bioasekuracji.
Występowanie pryszczycy w Polsce
Ostatni przypadek FMD w Polsce stwierdzono w 1971 r. Polska jest uznana za kraj urzędowo wolny od tej choroby przez Światową Organizację Zdrowia Zwierząt (WOAH).
W związku z sytuacją epidemiologiczną w Niemczech, na terenie województw graniczących z Niemcami wprowadzone zostały rygorystyczne kontrole transportów zwierząt wjeżdżające na terytorium Polski. Kontrole prowadzone są przez Policję, Straż Graniczną, Inspekcję Transportu Drogowego, Krajową Administrację Skarbową, we współpracy z Inspekcją Weterynaryjną. Uchybienia w transporcie przesyłek zwierząt, w tym niekompletna dokumentacja lub jej brak, może spowodować zakaz dalszego transportu zwierząt oraz dotkliwe skutki dla organizatora transportu, w tym nakaz zabicia zwierząt.
Poznań, dnia 13 stycznia 2025r.
Wystąpienie pryszczycy wywiera negatywny wpływ na działalność rolniczą i gospodarkę kraju. W związku z tym podjęcia działań zapobiegawczych jest bardzo istotne.
Pryszczyca może rozprzestrzeniać się m.in. za pośrednictwem pojazdów i punktów skupu – bezpośrednio lub przez ściółkę, obornik, ziemię, narzędzia i przedmioty.
Upewnij się, że pojazdy przewożące zwierzęta i miejsca ich przetrzymywania są zawsze czyste i utrzymywane w dobrym stanie.
Aby zachowanie czystości było skuteczne podejmuj następujące kroki:
1. Oczyszczanie – zeskrob, wyszoruj i zamieć wszystkie powierzchnie, aby usunąć wszystkie odpady organiczne. Zawsze noś odpowiedni ubiór ochronny (najlepiej jednorazowy). Natychmiast po sprzątnięciu zmień go lub wyrzuć wraz ze wszystkimi odpadami.
2. Mycie – zmocz wszystkie powierzchnie wodą i detergentem, następnie je umyj poprzez spryskanie, wycieranie lub szorowanie. Najlepiej użyć do tego myjki parowej lub wysokociśnieniowej.
3. Dezynfekcja — upewnij się, że środki dezynfekcyjne zostały zastosowane zgodnie z ich przeznaczeniem, zastosowano zalecane poziomy stężeń i czas kontaktu, a użyte środki są skuteczne do dezaktywacji wirusa pryszczycy. Zwróć uwagę, że wirus jest wrażliwy na środki dezynfekcyjne kwasowe jak i zasadowe, a niewrażliwy na rozpuszczalniki organiczne (np. alkohol).
4. Śledzenie – prowadź aktualne rejestry sprzętu, pojazdów i ładunków.
Sprzątanie i dezynfekcję pojazdów i miejsc czasowego przetrzymywania zwierząt dokumentuj i przestrzegaj terminów.
Stosuj maty dezynfekcyjne lub urządzenia odkażające pojazdy wjeżdżające na teren prowadzonej działalności w miejscach wjazdu lub wyjazdu (punkty skupu, bazy, miejsca gromadzenia, gospodarstwa).
Przed transportem zwierząt przeanalizuj bieżącą sytuację dot. występowania pryszczycy. Unikaj przejazdu przez obszary objęte ograniczeniami (obszar zapowietrzony i zagrożony)oraz w ich pobliżu.
