2025-01-14 - Prezentacja Pryszczyca - Główny Inspektorat Weterynarii
DEZYNFEKCJA
Wybierając środek do dezynfekcji należy zwrócić uwagę na następujące aspekty:
- spektrum działania na drobnoustroje: produkt powinien wykazywać działanie wirusobójcze;
- zakres temperatur: środek dezynfekcyjny powinien być skuteczny zarówno w wysokiej, jak i niskiej temperaturze w budynku;
- bezpieczeństwo działania środka dezynfekującego: produkt powinien być biodegradowalny, nie wymagający spłukiwania, nie powinien korodować z elementami wyposażenia;
- zakres stosowania: produkt powinien służyć do dezynfekcji budynków, wyposażenia, ziemi wokół budynku, samochodów, obuwia, mat dezynfekcyjnych i basenów przejazdowych.
Należy pamiętać ponadto, że dezynfekcję obiektów inwentarskich należy przeprowadzać w systemie pomieszczenie puste-pełne oraz dbać o codzienne rutynowe działania jak dezynfekcja rąk, obuwia, pojazdów itd.
W przypadku konieczności zachowania szczególnych środków ostrożności przy stosowaniu produktu biobójczego, w celu zapewnienia bezpieczeństwa osób je stosujących, zwierząt przybywających w pomieszczeniach, w których produkty stosowano, a także środowiska (wody, gleby) właściwym jest nawiązanie kontaktu z profesjonalną firmą prowadzącą dezynfekcje.
Wykaz produktów biobójczych dopuszczonych do stosowania na terytorium Polski dostępny jest na stronie internetowej Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych Produktów Biobójczych: https://www.gov.pl/web/urpl/wykaz-produktow-biobojczych3 oraz w biuletynie informacji publicznej pod adresem: https://www.gov.pl/web/urpl/wykaz-produktow-biobojczych2 .
Produkty biobójcze przeznaczone do stosowania w higienie weterynaryjnej należą do grupy produktowej PT3 i są przeznaczone do utrzymania higieny weterynaryjnej w miejscach hodowli, przetrzymywania i transportu zwierząt.
Każdorazowo przed dokonaniem wyboru produktu biobójczego do celów dezynfekcyjnych należy upewnić się, że dany preparat wykazuje działanie wirusobójcze, a w przypadku profilaktyki anty pryszczycowej nie jest wytworzony na bazie środków jodoforowych, fenolu czy czwartorzędowych związków amonowych. Informacja ta zawarta jest ulotce produktu biobójczego lub w materiałach informacyjnych towarzyszących danemu produktowi.
Produkty biobójcze należy stosować ściśle według wskazań producenta.
Zgodnie z wytycznymi WOAH dostępnymi pod linkiem: https://www.woah.org/en/document/technical-disease-card-fmd/ środkami dezynfekującymi
inaktywującymi wirusa pryszczycy są:
- wodorotlenek sodu (2%);
- węglan sodu (4%);
- kwas cytrynowy (0,2%) - został zarejestrowany w Polsce wyłącznie w grupie produktowej PT2 obejmującej środki dezynfekcyjne nieprzeznaczone do bezpośredniego stosowania wobec ludzi ani zwierząt i nie jest on substancją czynną objętą programem oceny substancji czynnych lub zatwierdzona do stosowania w produktach biobójczych wykorzystywanych w higienie weterynaryjnej (PT3);
- kwas octowy (2%);
- podchloryn sodu (3%);
- peroksymonosiarczan potasu/chlorek sodu (1%) i
- dwutlenek chloru.
Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii na temat ogniska pryszczycy w Niemczech
W dniu 10 stycznia 2025 r. niemieckie służby weterynaryjne poinformowały o stwierdzeniu pierwszego od 37 lat przypadku pryszczycy u trzech wołów domowych (water Buffalo; Bubalus bubalis), utrzymywanych hobbystycznie w gospodarstwie liczącym łącznie 14 sztuk zwierząt. Gospodarstwo zlokalizowane jest w odległości około 70 km od granicy z Polską, w gminie Hoppegarten, w powiecie Maerkisch-Oderland, kraj związkowy Brandenburgia. Władze Brandenburgii wprowadziły 72-godzinny zakaz przemieszczeń zwierząt, obowiązujący od 11 stycznia br. Wyznaczono obszary objęte ograniczeniami: zapowietrzony w promieniu 3 km od ogniska oraz zagrożony w promieniu 10 km wokół ogniska. Rozpoczęto dochodzenie epidemiologiczne w celu ustalenia źródła choroby. W promieniu 1 km uśmiercono wszystkie zwierzęta z gatunków wrażliwych.
Pryszczyca (Foot and mouth disease - FMD) jest zakaźną i zaraźliwą chorobą wirusową zwierząt parzystokopytnych domowych oraz dzikich.
Na zakażenie najbardziej wrażliwe jest bydło, następnie świnie, owce i kozy.
Chorobę wywołuje wirus z rodzaju Aphtovirus należący do rodziny Picornaviridae. Kraj, w którym wystąpi FMD, narażony jest na bardzo duże straty ekonomiczne w przemyśle mięsnym oraz hodowli, a także obowiązkową likwidację stad, w których stwierdzono zakażenie.
Choroba nie jest groźna dla ludzi.
Drogi zakażenia:
Zakażone zwierzęta wydalają wirus z wydychanym powietrzem, wydzielinami oraz wydalinami. Największa koncentracja wirusa znajduje się w płynie surowiczym i nabłonku pojawiających się pęcherzy. Zwierzęta mogą być nosicielami wirusa nawet do kilku lat.
Źródła zakażenia:
• zakażone zwierzęta,
• ślina, mleko, kał, pasza, woda, żłoby, podłogi, pastwiska, skóra, wełna,
• mięso i jego przetwory nie poddane odpowiedniej obróbce,
• nasienie i zarodki,
• wektory mechaniczne: środki transportu, narzędzia i sprzęt używany przy pracy ze zwierzętami wrażliwymi, ręce, odzież i obuwie obsługi, gryzonie, ptaki,
• odpadki kuchenne.
Ochrona zwierząt przed chorobą
W celu ochrony stada przez wniknięciem wirusa pryszczycy należy pamiętać, żeby zwierzęta wprowadzane do stad muszą pochodzić z wiadomego źródła i być oznakowanie, a jeżeli pochodzą z innego kraju - zaopatrzone w świadectwo zdrowia potwierdzające ich pochodzenie i status zdrowotny. Należy bezwzględnie przestrzegać zasad bioasekuracji.
Występowanie pryszczycy w Polsce
Ostatni przypadek FMD w Polsce stwierdzono w 1971 r. Polska jest uznana za kraj urzędowo wolny od tej choroby przez Światową Organizację Zdrowia Zwierząt (WOAH).
W związku z sytuacją epidemiologiczną w Niemczech, na terenie województw graniczących z Niemcami wprowadzone zostały rygorystyczne kontrole transportów zwierząt wjeżdżające na terytorium Polski. Kontrole prowadzone są przez Policję, Straż Graniczną, Inspekcję Transportu Drogowego, Krajową Administrację Skarbową, we współpracy z Inspekcją Weterynaryjną. Uchybienia w transporcie przesyłek zwierząt, w tym niekompletna dokumentacja lub jej brak, może spowodować zakaz dalszego transportu zwierząt oraz dotkliwe skutki dla organizatora transportu, w tym nakaz zabicia zwierząt.
Poznań, dnia 13 stycznia 2025r.
Wystąpienie pryszczycy wywiera negatywny wpływ na działalność rolniczą i gospodarkę kraju. W związku z tym podjęcia działań zapobiegawczych jest bardzo istotne.
Pryszczyca może rozprzestrzeniać się m.in. za pośrednictwem pojazdów i punktów skupu – bezpośrednio lub przez ściółkę, obornik, ziemię, narzędzia i przedmioty.
Upewnij się, że pojazdy przewożące zwierzęta i miejsca ich przetrzymywania są zawsze czyste i utrzymywane w dobrym stanie.
Aby zachowanie czystości było skuteczne podejmuj następujące kroki:
1. Oczyszczanie – zeskrob, wyszoruj i zamieć wszystkie powierzchnie, aby usunąć wszystkie odpady organiczne. Zawsze noś odpowiedni ubiór ochronny (najlepiej jednorazowy). Natychmiast po sprzątnięciu zmień go lub wyrzuć wraz ze wszystkimi odpadami.
2. Mycie – zmocz wszystkie powierzchnie wodą i detergentem, następnie je umyj poprzez spryskanie, wycieranie lub szorowanie. Najlepiej użyć do tego myjki parowej lub wysokociśnieniowej.
3. Dezynfekcja — upewnij się, że środki dezynfekcyjne zostały zastosowane zgodnie z ich przeznaczeniem, zastosowano zalecane poziomy stężeń i czas kontaktu, a użyte środki są skuteczne do dezaktywacji wirusa pryszczycy. Zwróć uwagę, że wirus jest wrażliwy na środki dezynfekcyjne kwasowe jak i zasadowe, a niewrażliwy na rozpuszczalniki organiczne (np. alkohol).
4. Śledzenie – prowadź aktualne rejestry sprzętu, pojazdów i ładunków.
Sprzątanie i dezynfekcję pojazdów i miejsc czasowego przetrzymywania zwierząt dokumentuj i przestrzegaj terminów.
Stosuj maty dezynfekcyjne lub urządzenia odkażające pojazdy wjeżdżające na teren prowadzonej działalności w miejscach wjazdu lub wyjazdu (punkty skupu, bazy, miejsca gromadzenia, gospodarstwa).
Przed transportem zwierząt przeanalizuj bieżącą sytuację dot. występowania pryszczycy. Unikaj przejazdu przez obszary objęte ograniczeniami (obszar zapowietrzony i zagrożony)oraz w ich pobliżu.
